Op deze pagina staat staat informatie over de Houtstraat en Plein'44 in hetCentrum:
Klik op het item wat u wilt zien voor directe toegang of scroll door alle artikelen van deze straat. Via het balletje met pijl rechts onderaan komt u hier weer terug (browsers in Windows).
Klik hier of op een onderstaande foto om terug te gaan naar de pagina Nijmegen Centrum / Benedenstad.
In de archieven wordt de Houtstraat al in 1392 genoemd als Holtstraet en lag in die tijd buiten de stadsmuren. De straat dankt zijn naam aan de houtopslag die daar toentertijd plaats vond. In 2010 zijn er onder de huidige bebouwing nog resten gevonden van een woning uit de 14e eeuw.
Voor de wederopbouw liep de straat van de huidige Ganzenheuvel door tot aan de Broerstraat, dus waar nu Plein'44 ligt. Ooit was het Canisiusziekenhuis aan de Houtstraat gevestigd.
De oude bebouwing is in de 2e wereldoorlog geheel verwoest door het bombardement van 22 februari 1944 en in de jaren 50 van de vorige eeuw vervangen door de huidige panden. De straat heeft daarmee ongeveer de helft van zijn lengte verloren, alsmede veel nostalgische glans.
datum foto: 13-02-2016
bron foto: Paul Marsman©
Kortweg Plein'44 genoemd is een plein en busstation in het stadscentrum.
De oorsprong ligt in het Bombardement op Nijmegen van 22 februari 1944 toen Amerikaanse vliegtuigen een groot deel van de Nijmeegse binnenstad bombardeerden toen ze dachten boven Duits grondgebied te zijn.
Hiervoor liep de huidige Houtstraat ook over het terrein net als de verdwenen Oude Varkensmarkt en liep de ook verdwenen Zeigelbaan aan de zuidgrens van het terrein. In 1947 koos de Nijmeegse gemeenteraad, na twee plannen afgewezen te hebben, voor een wederopbouwplan van B. Fokkinga waarbij het oude stratenpatroon vervangen werd door een rechte verbinding tussen het station en de Grote Markt en ook gericht was op het autogebruik. Daarbij werd een centrumplein gecreëerd dat moest dienen voor winkels en recreatie. De werkzaamheden vonden plaats tussen 1950 en 1955.
In 1950 schreef de gemeenteraad een prijsvraag uit voor een naam voor het nieuwe plein. G.N. Zijlstra wint de wedstrijd met de naam Koning Hendrikplein naar Hendrik VII die Nijmegen in 1230 stadsrechten verleende. Tweede werd Henny J.C. Friebel met de naam Plein 1944. Op 18 oktober 1950 besloot de gemeenteraad tot de naam Koning Hendrikplein. Op 27 december 1950 werd de naam echter al gewijzigd in Plein 1944. Naast een verwijzing naar het bombardement is deze naam ook een verwijzing naar het jaar van bevrijding van de stad in de Tweede Wereldoorlog.
In 1951 werd ook een oorlogsmonument, vervaardigd door Jac Maris, op het plein onthuld (zie onder).
Het plein diende al snel als parkeerplaats. Na een verbouwing begin jaren 80 werd het plein gekenmerkt door betonnen blokken en betonnen wanden. Sinds het verdwijnen van de parkeerfunctie werd het ervaren als een kaal en leeg plein ("leeggelopen zwembad") dat enkel diende voor evenementen als de kermis, de vierdaagsefeesten, een wekelijkse boekenmarkt, carnaval en de kerstmarkt. De bedoeling van de verbouwing was dat het een ontmoetingplaats voor de bevolking zou worden; de meeste mensen liepen echter langs de randen waar de winkels waren en als men al zich op het plein bevond stak men meestal snel en schielijk over naar de andere kant. Het plein kreeg geen verblijfsfunctie. Er werd geregeld een poging gedaan om het plein op te knappen maar de beleving van het plein veranderde niet.
Bij de aanleg van het plein werd aan de westelijke zijde een busstation aangelegd dat door middel van bebouwing afgescheiden was van het plein zelf maar er wel deel van uitmaakt. Het is een statisch perronbusstation. Het busstation kreeg een overkapping die in 1994 gesloopt werd na een gerechtelijke procedure van een aan het plein gelegen Chinees restaurant dat daardoor beperkt uitzicht had. Het busstation bestaat uit vier busperrons (A tot en met D) en twee haltes (E en F) aan zijstraat Doddendaal. Het busstation ligt centraal in het stadscentrum en wordt door veel stads- en streeklijnen aangedaan.
In 2003 startte de Nijmeegse kunstenaar Jac. Splinter een actie Park '44 genaamd, om het kale plein op te fleuren. In juni 2003 lag enkele dagen een grasmat op het betonnen plein. Een vervolg vanuit de gemeente kreeg de actie niet direct. In mei 2005 werd, in afwachting van de verbouwing van het plein, wederom een grasmat aangelegd die tot april 2010 bleef liggen. Hierdoor nam het recreatief gebruik van het park toe.
In 2002 kwam de gemeenteraad met een plan om het plein op termijn grootschalig aan te pakken. Er werd een ontwerpwedstrijd uitgeschreven die resulteerde in plannen van acht projectontwikkelaars waarvan er door de gemeente twee geselecteerd werden. Hierover werd in 2004, gelijktijdig met de Europese parlementsverkiezingen een referendum gehouden waarbij 23.000 mensen hun voorkeur voor één van de plannen uitspraken. Met een tweederdemeerderheid kreeg het plan "Een plein voor iedereen" van Soeters Van Eldonk Ponec Architecten, Buro Lubbers en ING Real Estate de voorkeur boven het plan Het Bastion van de Spaanse architect Busquets. In april 2010 is begonnen met de werkzaamheden voor het aangepaste plan. Het plan behelst een vervanging van een groot deel van het plein door nieuwbouw. In 2013 tot voltooiing gekomen appartementencomplexen en een parkeergarage hebben het plein teruggebracht tot ontmoetingsplaats voor buurtbewoners en passanten van beperkte omvang. De functie van centrumplein binnen de stad Nijmegen is hiermee vervallen.
Bij die laatste verbouwing is een bestrating aangelegd die als hinderlijk en gevaarlijk werd ervaren. In 2016 is die er uit gehaald en vervangen door de huidige, op de foto zichtbare bestrating.
Al met al veel kosten van gemeenschapsgeld sinds de aanleg van het plein, zonder dat het ooit het beoogde doel heeft bereikt.
datum foto: 29 november 2016
datum foto 1e reactie: 5 oktober 2017
bron foto's: Paul Marsman©
Dit monument, op Plein '44, is opgericht ter nagedachtenis aan alle Nederlandse militairen uit het Rijk van Nijmegen die tijdens de Tweede Wereldoorlog sneuvelden. Van de Koninklijke Landmacht waren dat circa 2.300 man en van de Koninklijke Marine naar schatting 2.900 man.
In Nijmegen leefde direct na de oorlog ideeën om een algemeen oorlogsmonument op te richten. In 1949 kwam de Katholieke Actie naar buiten met een plan om door kunstenaar Jac Maris een monument te laten maken dat uitdrukking gaf aan het lijden van de stad in de oorlog en het christelijke karakter van de streek. De beoogde locatie was de Nijmeegse zijde van de Waalbrug, zodat het monument een teken zou zijn voor ieder die van het Noorden uit de stad binnenkwam. Dat Waalbrugmonument zou, zo las men in 1949 in de pers, een monumentaal granieten kruis worden van 11 tot 17 meter hoog. Aan de voet kwamen de figuren van Stephanus, Albertus Magnus, Petrus Canisius en keizer Karel de Grote, op de kruisboom episoden uit de Nijmeegse geschiedenis en op de dwarsbalk apostelen. Dit is echter niet gerealiseerd.
De roep om een algemeen oorlogsmonument in het centrum van de stad klonk ook in de kringen van oud-strijders, die zochten naar een locatie waar de jaarlijkse oorlogsherdenking van mei plaats kon vinden. De keuze viel uiteindelijke op de huidige locatie, Plein 1944, zei het dat het aanvankelijk iets verderop op het plein stond.
Het monument is vervaardigd in opdracht van de Nederlandse Bond van Oud-strijders en Dragers van het Mobilisatiekruis
Het monument is onthuld op 5 mei 1951 op Plein 1944, dat tot 1950 de naam Koning Hendrikplein droeg. De nieuwe naam herinnert aan het jaar van het bombardement én aan de bevrijding van Nijmegen.
Het huidige monument op Plein 1944 is een bronzen beeld van een soldaat die neerknielt bij een gewonde kameraad. Het beeld is geplaatst op een voetstuk van Belgisch hardsteen. Op het voetstuk is een gedenkplaatje van aluminium aangebracht. Het beeld is 2 meter hoog. Het voetstuk is 2 meter 95 hoog.
Tekst
De tekst op het gedenkplaatje luidt:
'JAC MARIS
MONUMENT VOOR DE NEDERLANDSE MILITAIRE,
GEVALLEN IN DE 2E WERELDOORLOG
1951
WWW.NIJMEGEN.NL'
Het gedenkplaatje is in 2007 op het voetstuk aangebracht.
Het oorlogsmonument staat normaliter op het Plein 1944. Omdat Plein 1944 in 2012 opnieuw werd ingericht was het monument tijdelijk verwijderd. Het originele beeld van zandsteen is bij de terugplaatsing van het monument vervangen door een bronzen replica omdat deze niet meer te herstellen was. De replica staat op een nieuw voetstuk van Belgisch hardsteen dat het originele voetstuk van basalt vervangt. Het nieuwe beeld is op 4 mei 2014 officiëel onthuld door de burgemeester van Nijmegen.
Op de 2e en 3e foto's het monument vanuit andere posities.
datum 1e en2e foto: 26 februari 2016
datum 3e foto: 5 oktober 2017
bron foto's: Paul Marsman©
Klik hier voor: "kerkelijke objecten, herdenkingsmonumenten en kerkhoven of op de foto voor de gebiedspagina.
