Zicht op het dorpje Ooij (Ubbergen)
Kerk van Persingen

Ooijpolder 

De Ooijpolder (ook wel Ooypolder) ligt nabij Nijmegen in de gemeente Berg en Dal. Een klein gedeelte, de Ooyse Schependom, ligt in de gemeente Nijmegen.

Het is een belangrijk deel van natuurgebied de Gelderse Poort. De polder is het gebied tussen rivier de Waal en de N325 met inbegrip van de heuvelrug de Ooijse Graaf bij Leuth-Erlecom. Aan de oostzijde is de polder begrensd door de Kapitteldijk en de Duffelt. De polder kent zowel een binnen- als buitendijks gebied. In de polder ligt ook het dorp Persingen.

Polderdistrict 

Voordat er dijken waren, was de Ooijpolder een moerasgebied dat vaak onder water stond. Rond 1300 werden de eerste dijken in het gebied gebouwd. De Ooijpolder viel onder het polderdistrict Circul van de Ooij, dat al in 1580 de dijkrechten had. In 1958 is het district Circul van de Ooij opgeheven en het gebied valt nu onder het polderdistrict Groot Maas en Waal. Een monument op de Ooijse Waaldijk herinnert aan het dijkmagazijn van de Circul van Ooij, dat hier stond.

Niet alleen het dijkmagazijn stond hoog, in dit poldergebied treft men ook veel terpboerderijen aan. Zelfs trafohuisjes werden boven in een toren geplaatst.

In 1933 werd het Hollandsch-Duitsch gemaal gebouwd om ter regulering van het waterpeil in de Ooijpolder en de aangrenzende Duitse landbouwgebieden via Het Meer af te voeren. 

Overstromingen 

Ook na de aanleg van de dijken liep dit gebied onder bij hoogwater. Het gebied is waterrijk met oude rivierarmen en een rijkdom aan wielen en vijvers. Soms waren de overstromingen echte watersnoodrampen. Meerdere archeologische terreinen in de Ooijpolder bevatten resten van vroegere (middeleeuwse) bewoning, verdwenen door overstromingen. Zo werd in 1809 het dorp Persingen door een grote overstroming vrijwel geheel weggevaagd. Persingen is niet meer echt herbouwd en wordt nu beschouwd als het kleinste kerkdorp van Nederland.

Deze frequente overstromingen lieten zand en vruchtbare klei achter wat ervoor zorgde dat het bewoonbaar gebied werd. Ook na het aanleggen van de dijken liet men het water op een gecontroleerde manier bij zogenaamde overlaten in de polder stromen. Dit om tegendruk te verkrijgen om zo dijkdoorbraken te voorkomen en voor het aanvoeren van vruchtbare klei.

Tijdens de Koude Oorlog werd de IJssellinie gebouwd om een deel van Nederland onder water te laten lopen bij een Russische invasie. Ook de Ooijpolder was onderdeel van deze linie.

Tot medio 2005 was er sprake om de Ooijpolder en Rijnstrangen te gebruiken als noodoverloopgebieden bij hoogwater van de Waal. De gedachte bij deze noodoverloopgebieden is om de rivier op vooraf bepaalde gebieden buiten haar oevers te laten treden waardoor het waterpeil daalt en de stroomsnelheid afneemt. In deze noodoverloopgebieden kan het water wegzakken in de grond en/of met enige vertraging verder stromen in de rivier. Tegenwoordig is het niet meer wenselijk om de polder te reserveren om onder water te laten lopen, vanwege haar hogere bevolkingsdichtheid.

Natuurgebied

Zwarte stern
Konik-paarden, met veulen, in de Ooijpolder. Op de achtergrond is de Waalbrug Nijmegen te zien

Vegetatie   

Het natuurgebied wordt beheerd door Staatsbosbeheer en heeft een gevarieerde vegetatie. Op de hoger gelegen delen, bestaande uit zandgrond bevinden zich veel struiken. Op de lager gelegen delen heeft men te maken met kleigrond met gras.

Dieren   

Door het waterbeheer is de oorspronkelijke moerasgrond aanzienlijk verdroogd en er zijn meer bomen gaan groeien. Dit heeft ertoe geleid dat de populatie van vogelsoorten en andere dieren is veranderd. Men vindt er echter nog steeds de zwarte stern, roerdomp en grote karekiet echter in verminderde aantallen.

De Ooijpolder werd van 1982-1998 gebruikt als reservaatgebied voor het przewalskipaard, van hier uit is een aantal van deze paarden opnieuw in het land van oorsprong Mongolië geïntroduceerd. Sinds 2012 grazen rond de Bisonbaai permanent Konikpaarden, die eerder ook al in de Stadswaard waren uitgezet. In het najaar van 2013 werden enkele tientallen Koniks naar Bulgarije verhuisd om het aantal paarden in de Ooijpolder en de Millingerwaard op 140 te houden.

Naast paarden leven er in de Ooijpolder ook zo'n 180 Gallowayrunderen.

Enkele afbeeldingen: 

Terpboerderij 
Plezenburg in Leuth
   

    
Monument 
dijkmagazijn 
Circul van de Ooij
   
Terpboerderij De Plak 
in Ooij
 
  
Terpboerderij de Pol 
in Ooij
   
   
Terpboerderij 
Leuthsestraat Ooij
 
  

   

Trafohuisje 
Thornsestraat tussen 
Persingen en Leuth
Trafohuisje nabij Ooij
    

   
   

Hollands-Duits
gemaal
     

    


Oude Waal (arm)
in de Ooijpolder 



   
   

De Bisonbaai   
   
   

   
   
   
   

Archeologisch terrein 
met resten van 
Romeins-
middeleeuwse 
bewoning, 
naast de kerk 
van Persingen.
   
Archeologisch terrein 
met resten van 
kasteel Persingen, 
in het landschap ten 
zuiden van 
de kerk 
van Persingen.
   
 
       

                           Design details: Paul Marsman© PMWD kleine banner 15 hoog Rode letters 156 zwarte achtergrond